Afrika yatoa maazimio mustakabali wa afya

Kigali. Viongozi wa sekta za afya Afrika wamekubaliana kuwa na kauli moja kulisemea bara katika mustakabali wa changamoto mbalimbali ambazo bara hilo linakabiliana nazo kwa sasa ikiwemo matokeo ya mabadiliko ya tabia nchi.

Wamesema changamoto bado zinahitaji kiwango fulani cha usaidizi wa kimataifa kwa sababu hakuwezi kuwa na usalama wa afya duniani ikiwa Afrika itaendelea kuachwa.

Hayo yamesemwa leo Jumatatu Machi 6, 2023 wakati wa ufunguzi wa mkutano wa tano wa kimataifa wa Ajenda ya Afya Afrika (AHAIC) 2023 uliobeba ajenda kuu kuhusu hitaji la dharura la nchi za Kiafrika kuungana katika juhudi zao kuimarisha mifumo ya afya na kushughulikia changamoto za kiafya zinazohusiana na mabadiliko ya tabia nchi.

Mkutano huo umelenga kukusanya sauti za bara zima la Afrika kabla ya ushiriki wao katika kikao cha 78 cha Baraza Kuu la Umoja wa Mataifa (UNGA 78) na kikao cha 28 cha Mkutano wa Nchi Wanachama (COP 28) kinachofanyika Septemba na Novemba mwaka huu.

Waziri wa Afya wa Rwanda, Dk Sabin Nsanzimana amesema  ikiwa bara linataka kushughulikia vitisho vinavyojitokeza katika makutano ya afya na mabadiliko ya hali ya hewa, nchi za Afrika lazima ziwasilishe msimamo mmoja katika kongamano la kimataifa la afya na hali ya hewa.

"Tunahitaji kuwa na ujumbe mmoja kwa Afrika moja tunapowasilisha maswali na madai yetu katika UNGA 78 na COP 28 kwa sababu ni hapo tu ndipo tunaweza kushawishi mabadiliko ya sera ya kimataifa yanayohitajika ili kukidhi mahitaji ya watu wa Afrika,” amesema.

Amesema mkutano huo utatoa jukwaa la kuimarisha umoja wa Afrika wakati ambapo athari mbaya za janga la miaka mitatu la Uviko-19 na mdororo wa kiuchumi umesababisha kuongezeka kwa utaifa katika kimataifa kaskazini, kunyima Afrika upatikanaji unaohitajika wa ufadhili wa afya na kukabiliana na hali ya hewa na kupunguza.

Mkutano huo pia utashughulikia juhudi zilizogawanyika ambazo zimesimama kwa muda mrefu katika njia ya maendeleo kamili katika bara.

"Tunajua kuwa mifumo ya kimataifa haijatoa usawa na Uviko-19 janga lililotumika kama ukumbusho wa kutisha wa nafasi ya Afrika ndani ya safu ya afya ya ulimwengu.

"Ingawa tunakubali kwamba nchi za Kiafrika lazima pia zichukue jukumu lao katika kuwekeza katika mifumo yao ya afya, lazima pia tutambue masuluhisho yanayoongozwa na Waafrika kwa Waafrika," amesema Ahmed Ogwell Ouma, Kaimu Mkurugenzi, Kituo cha Afrika cha kudhibiti magonjwa (Africa CDC).

 Mtendaji Mkuu wa Amref Africa, Dk Githinji Gitahi amesema ni muhimu kwa watendaji wote kuzungumza na kuwa na kauli ya pamoja kama bara na si kila nchi isimame yenyewe.

"Uwepo wa magonjwa mbalimbali kama ebola, maburg, Uviko19 yamelifanya bara hili kuwa katika changamoto kubwa, lakini zaidi ni mabadiliko ya tabia nchi hatuwezi kila nchi ikaenda na msimamo wake. Lazima twende pamoja," amesema Dk Gitahi.

AHAIC 2023 imewakutanisha viongozi wakuu wa barani Afrika, wanasiasa, wabunifu, watafiti, watunga sera na jumuiya za kiraia kwa mazungumzo ya kina na hatua zinazolenga kuingiza mazungumzo ya mabadiliko ya hali ya hewa duniani katika mazungumzo ya namna ya kuboresha sera ya afya.